بریتانیا
بریتانیا
بریتانیا[1] یا پادشاهی متحد بریتانیا با نام رسمی پادشاهی متحد بریتانیای کبیر و ایرلند شمالی (به انگلیسی: United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland و به اختصار: UK) کشوری است واقع در اروپای غربی و به پایتختی شهر لندن. پادشاهی متحد از چهار بخش تشکیل شده‌است: سه بخش آن کشورهای انگلستان، اسکاتلند و ویلز هستند که روی‌هم بریتانیای کبیر را تشکیل می‌دهند. بخش چهارم، ایرلند شمالی است که در جزیره ایرلند قرار دارد. پادشاهی متحد توسط اقیانوس اطلس از غرب و شمال، دریای شمال در شرق، کانال مانش در جنوب و دریای ایرلند در غرب احاطه شده‌است.
بریتانیای کبیر توسط حکومت سلطنت مشروطه مبتنی بر نظام وستمینستر به مرکزیت شهر لندن اداره می‌شود. نظام سیاسی این کشور دارای شش نوع انتخابات است که طی آن‌ها اعضای پارلمان، کابینه، دولت‌های محلی، نمایندگان بریتانیا در اتحادیه اروپا، شهرداری‌ها، دولت‌های محلی و کمیساریای پلیس انتخاب می‌شوند. این سرزمین از چهار کشور: انگلستان، اسکاتلند، ویلز و ایرلند شمالی تشکیل شده‌است. سه کشور اخیر دارای دولت‌های محلی هستند که با حدود اختیارات مختلف در چهار پایتخت به نام‌های ادینبرو، کاردیف و بلفاست اداره می‌شوند. هر چند جزایر گرنزی، جرزی و من تحت حمایت پادشاهی متحد هستند ولی جزو آن به‌شمار نمی‌روند. پادشاهی متحد دارای چهارده سرزمین آن سوی دریا است. این سرزمین‌ها بقایای امپراتوری بریتانیا هستند. این امپراتوری که بزرگترین امپراتوری تاریخ به‌شمار می‌رود در اوج خود در سده‌های 19 و 20 تقریباً یک چهارم زمین‌های کره زمین را شامل می‌شد. تأثیر فرهنگ بریتانیایی را می‌توان در زبان، فرهنگ بریتانیایی و نظام‌های حقوقی مستعمرات سابق این امپراتوری مشاهده کرد.
پادشاهی متحد کشوری توسعه‌یافته است و دارای ششمین اقتصاد بزرگ دنیا بر اساس تولید ناخالص داخلی و هشتمین اقتصاد دنیا بر پایهٔ برابری قدرت خرید است. این پادشاهی نخستین کشور صنعتی دنیا است و در طول سده 19 و اوایل سده 20 ابرقدرتی بی‌مخالف در سطح بین‌الملل به‌شمار می‌رفت.[2][3] این کشور هنوز هم در عرصه‌های اقتصادی، فرهنگی، نظامی، علمی و سیاسی دارای قدرت گسترده بین‌المللی است و این کشور جزو معدود اعضای ثابت دارای حق وتو در شورای امنیت سازمان ملل متحد از زمان پیدایش آن در سال 1946است. این کشور یکی از قدرت‌های شناخته‌شده‌ی دارای جنگ‌افزار هسته‌ای در جهان است و از لحاظ هزینه‌های نظامی رتبهٔ چهارم جهان را دارد.
بریتانیا عضو اتحادیه اروپا و پیش از آن عضو جامعه اقتصادی اروپا از زمان پیدایش آن در سال 1973 بوده‌است. همچنین بریتانیا، عضو اتحادیه کشورهای همسود، شورای اروپا، گروه هشت،گروه 20، سازمان همکاری اقتصادی و توسعه و سازمان تجارت جهانی می‌باشد. مردم این کشور در تاریخ 24 ژوئن 2016 برای جدا شدن این کشور از اتحادیه اروپا رای موافق دادند.
از دیرباز در اغلب منابع فارسی‌زبان، کل کشور بریتانیا را به اشتباه انگلستان یا انگلیس می‌نامند، به جای تعبیرهایی درست‌تر مانند «پادشاهی متحد بریتانیای کبیر و ایرلند شمالی» یا «بریتانیای کبیر» یا «بریتانیا»[4] در نیمهٔ جنوبی بریتانیا اطلاق می‌شود.
مقام سلطنت[ویرایش]
در بریتانیا، مقام سلطنت جنبه تشریفاتی و نمادین دارد و اگرچه بسیاری از نهادهای حکومتی به نام پادشاه یا ملکه این کشور فعالیت می‌کنند، اما او عملاً دارای اختیارات اجرایی و در نتیجه، مسئولیت سیاسی نیست و تصمیمات حکومتی، حتی در مورد بسیاری از موضوع‌های مربوط به خاندان سلطنتی و نهاد سلطنت، به نام پادشاه یا ملکه اما توسط دولت، پارلمان و دیگر نهادها گرفته و اجرا می‌شوند.[5] هم‌اکنون الیزابت دوم رئیس دولت در بریتانیا و پانزده کشور دیگری است که وی بر آن‌ها سلطنت می‌کند
نظام حقوقی[ویرایش]
بریتانیا نظام حقوقی واحدی ندارد بلکه دارای 3 نظام حقوقی مجزا است. نظام حقوقی انگلستان محدود به انگلستان و ولز است. نظام حقوقی یرلند شمالی که محدود به ایرلند شمالی است و نظام حقوقی اسکاتلند که در اسکاتلند اجرا می‌شود. نظام حقوقی انگلستان و ایرلند هر دو بر اساس اصول کامن لا تنظیم شده‌اند. کامن لا به طور خلاصه به این معنی است که حقوق توسط قضات دادگاه‌ها با در نظر گرفتن قوانین، سابقه قضایی و عقل سلیم ساخته می‌شود. نظام حقوقی اسکاتلند هم ترکیبی از کامن لا و نظام حقوق مدون است. قانون اتحاد 1707 بین پادشاهی‌های اسکاتلند و انگلستان که منجر به تشکیل پادشاهی متحد بریتانیای کبیر شد، استقلال نظام قضایی اسکاتلند از بقیه بریتانیا را تضمین می‌کند.
واحد پول[ویرایش]
واحد پول بریتانیا پوند استرلینگ (به انگلیسی: Pound Sterling) است که با نماد £ شناخته می‌شود و قدیمی‌ترین واحد پولی در حال استفاده در جهان می‌باشد.[7] پول مسکوک در تمامی بریتانیای کبیر یکی است و توسط بانک انگلستان(به انگلیسی: Bank of England) تولید و توزیع می‌شود. اما بانک‌های اسکاتلند و ایرلند شمالی مجاز هستند اسکناس‌های خود را چاپ و توزیع کنند. تمامی این اسکناس‌ها علی‌رغم تفاوت ظاهری «پوند استرلینگ» هستند و از نظر ارزش برابرند (هرچند که در بازارهای غیررسمی ارز ایرلند با قیمت‌های متفاوت عرضه می‌شوند[نیازمند منبع]).
تاریخچهٔ تقسیم پوند به واحدهای کوچک‌تر[ویرایش]
اکنون پوند به یکصد پنی تقسیم می‌شود اما تا سال 1970 پوند تقسیمات گوناگونی داشت. یک پوند برابر با 20 شیلینگ بود. هر 2 شیلینگ واحد دیگری به نام فلورین را تشکیل می‌داد. بنا براین هر 10 فلورین یک پوند می‌شد. هر شیلینگ برابر با 12 پنی بود در نتیجه یک پوند 240 پنی می‌شد. تقسیمات واحد پول بریتانیا به این موارد محدود نبود. هر پنج شیلینگ مساوی با یک کرون بود و هر پوند به 4 کرون تقسیم می‌شد. بین سال‌های 1967 تا 1970 این تقسیمات پیچیده حذف شدند و پوند بریتانیا به صورت ساده برابر با یکصد پنی شد.
مطالب مرتبط